Dịch viêm phổi do virus Corona gây ra đã và đang làm hàng triệu người chết trên thế giới sắp sửa có vắc-xin tiêm ngừa, là một điều vô cùng đáng mừng. Rồi đây, nước ta cũng sẽ có vắc-xin, sẽ tiêm ngừa, kinh tế sẽ dần hồi phục như lúc chưa có dịch. Viễn cảnh ấy chính là một liều thuốc kích thích nhiều doanh nghiệp, doanh nhân hăng hái lao vào cuộc đua kinh doanh cuối năm, lập kế hoạch làm ăn lạc quan hơn cho năm 2021 xắp tới, dù thực tế xã hội vẫn chưa thể xa rời được lề lối sinh hoạt giãn cách nhằm phòng dịch.
Trận đại dịch, ở một góc nhìn khác, còn như một lời nhắc nhở nghiêm khắc về tầm quan trọng sinh tử của hoạt động hô hấp đối với cơ thể người. Để sống, con người cần hít thở không khí, không gì khác có thể thay thế điều này. Ấy vậy mà người dân thành phố phải sống trong bầu không khí đang bị ô nhiễm nặng nề. Tháng 9/2020 vừa qua, kết quả quan trắc cho thấy có ngày mức độ ô nhiễm lên tới mức rất cao, khiến thành phố lọt vào top 10 thành phố ô nhiễm nhất của thế giới.
Số liệu thống kê năm 2019 cũng cho biết Sài Gòn có gần 1 triệu xe hơi, có 9 triệu xe máy các loại được đăng ký chính thức – chưa tính khối lượng xe vãng lai qua lại ngày đêm đến và đi từ các tỉnh thành khác. Khí thải động cơ của hàng chục triệu chiếc xe này đang là thủ phạm chính gây ô nhiễm không khí, đầu độc dần mòn sức khỏe người dân. Quận 5 sôi động về thương mại, vài chục chợ đầu mối, nhiều tuyến đường nối liền theo trục Đông – Tây xuyên thành phố chính là nơi xe cộ đổ xô đi về hoặc ngang qua, mức độ ô nhiễm không khí chắc chắn rất đáng quan ngại.
Phải làm gì để cải thiện tình trạng ô nhiễm từ khí thải động cơ xe? Đang có những chủ trương mới về kiểm tra và xử lý xe xả khí thải vượt mức quy định, nhưng chưa triển khai thực hiện. Mặt khác, lần đầu tiên, Cục Đăng kiểm thuộc Bộ Giao thông Vận tải lên tiếng về việc ống pô xe Winer X của hãng Honda xả khí thẳng vào mặt người đi phía sau là “không phù hợp” – trong tháng 11/2020. Rõ ràng ô nhiễm không khí đã được chú ý hơn, nhưng vẫn chưa thể hiện sự quyết liệt vào cuộc cần thiết phải có.
Nên chăng, Quận 5, trong hoàn cảnh của một quận nội thành chen chúc cư dân và xe cộ nườm nượp ngược xuôi, hứng chịu nhiều hậu quả từ ô nhiễm do khí thải động cơ xe, sẽ tích cực có những giải pháp riêng để góp phần thúc đẩy giảm thiểu ô nhiễm đang ngày càng trầm trọng?
Đẩy mạnh hoạt động truyền thông trên đường phố, nơi nhiều giao lộ hoặc gần các chợ đầu mối nhằm nâng cao nhận thức người dân cần chung tay giảm ô nhiễm không khí có thể, là bước đi trong tầm tay của Quận 5, đồng thời cũng là thể hiện quyết tâm của lực lượng chính trị địa phương về cải thiện môi trường sống.
Không chỉ vậy, xung quanh và trong chợ Tân Thành – đầu mối kinh doanh phụ tùng ngành xe máy – lẫn dọc đường Nguyễn Chí Thanh – nơi tập trung ngành pô xe cũng là trọng diểm tuyên truyền về tác hại của khí thải với sức khỏe cộng đồng, về trách nhiệm của chủ xe xả thải, về mức phạt nghiêm khắc ở mức xử lý hành chính hay hình sự khi tái phạm, theo Luật Môi trường mới ban hành.
Thử hình dung như vậy, để thấy người dân không đơn độc chống chọi với bầu khí ô nhiễm triền miên trên đường cùng chiếc khẩu trang, trong khi ngày tháng trôi qua, và bệnh viện Phạm Ngọc Thách chuyên khoa về phổi ngày nào cũng… đông khách khám, chữa bệnh.
Mọi hành động để cải thiện môi trường không khí lúc này, dù nhỏ, cũng mang nhiều ý nghĩa tích cực cho cộng đồng cư dân Quận 5.
Đại dịch viêm phổi do virus Corona 19 có thể sẽ được ngăn chặn nhờ những loại vắc-xin đang nối tiếp được công bố ra đời, nhưng những lá phổi bị đầu độc bởi khí thải động cơ vẫn cứ phải chờ tới phiên mình vào bệnh viện. Thực trạng này thực sự đang tiếp diễn và rất cần được quan tâm đúng mức, cả về phía người dân lẫn các cơ quan chức năng liên quan.