Có nhiều nhà văn sẽ không có mặt tại Đại hội Hội Nhà văn lần thứ X được tổ chức tại Hà Nội từ ngày 23 đến ngày 25 tháng 11 năm 2020. Trong số không có mặt đó, có nhiều lý do, do sức khỏe, do bận việc và do kết quả bầu bán dù rằng, đã là Nhà văn thì không ai có thể đại diện cho ai…
Trong số nhiều nhà văn không có mặt tại Đại hội lần này, có lẽ nhà văn Triệu Xuân là người luôn đau đáu về sự kiện Đại hội sẽ diễn ra và cũng có lẽ anh cũng chưa ngưng nghỉ góp phần cho Hội nghề nghiệp của mình bằng nỗ lực làm cho trang trieuxuan.info, một thư diện điện tử, nếu có thể gọi, đúng với lượng lưu trữ cũng như việc sắp xếp, phân loại khoa học và luôn được cập nhật, dù nhà văn đang phải chống chọi với bạo bệnh hơn một năm qua.
Nhà văn Triệu Xuân (người đứng bìa phải) cùng đồng nghiệp trong buổi lễ tưởng nhớ nhà văn Nguyễn Thị và nhà thơ Lê Anh Xuân
Hôm đầu tháng 10, lúc sắp Đại hội cơ sở Liên chi hội nhà văn Việt Nam tại TP.HCM, nhà văn Triệu Xuân gọi cho tôi, anh bảo anh sẽ cố gắng đến dự với mong muốn được ra Hà Nội dự lần đại hội cuối của đời mình. Nhưng rồi trước ngày Đại hội, anh lại bị mệt nên không thể dự và anh cũng biết sức khỏe không cho phép mình được gặp các đồng nghiệp tại Đại hội nhà văn lần X.
Thời gian còn lại không nhiều, dù sức khỏe ngày một xấu đi nhưng anh vẫn chăm chút cho Thư viện điện tử của mình.
Có thể nói, trieu xuan.info là thư viện điện tử văn chương phong phú nhất hiện nay so với những trang web văn chương được đầu tư của nhiều hội nghề nghiệp, kể cả Hội nhà văn Việt Nam.
Lặng lẽ, bền bỉ, nhà văn Triệu Xuân với tất cả nỗ lực gìn giữ những tư liệu, những files word tác phẩm văn chương mà anh có được từ nhiều năm làm đại diện NXB Văn học phía Nam, cùng với những mối quan hệ với nhiều đồng nghiệp, từ tác giả cho đến dịch giả, từ nhà văn trong nước cho đến những nhà văn đang sống ở nước ngoài, từ văn học cổ điển đến văn học đượng đại…Trong số đó, nhiều tác phẩm kinh điển được lưu trọn bộ: Tội ác và trừng phạt, Quo vadis, Những linh hồn chết, Sông Đông êm đềm…Tác giả trong nước gần như anh không bỏ sót những tên tuổi lớn. Nhiều tác giả khó tìm thấy trên các trang web, các trang báo nhưng lại hiện diện khá đầy đủ tên trang Trieu xuan, info, ngay cả tác giả hải ngoại như tiểu thuyết” Sông Côn mùa lũ” cũng được lưu trọn bộ…Mảng lý luận phê bình lưu giữ nhiều tác phẩm có giá trị. Mảng tư liệu khá nhiều tư liệu quý cho nghiên cứu và sáng tác…
Khi phát hiện mình mắc chứng bệnh nan y và biết sức khỏe ngày một xấu đi, dù gia đình đã chữa chạy cho anh với tất cả khả năng có được, nhà văn Triệu Xuân đã gời gắm cho vợ và các con của mình, như là lời di chúc, là cố gắng duy trì trang trieuxuan.info mà anh đã bền bỉ làm cho nó thành Thư viên văn chương đúng nghĩa.
Cuộc đời nào cũng cũng nắm trong giới hạn của đất trời và cũng lần lượt trở thành hư vô. Nhưng những đóng góp lặng lẽ cho ngôi đền văn chương, theo cách của mỗi người, là sự hy sinh không vô ích. Nhiều người đang vào thư viện của nhà văn Triệu Xuận và cũng sẽ tiếp tục đọc những tác phẩm của nhiều tài năng, trong đó có những văn hào thế giới mà anh lưu lại.
Thời gian và thời cuộc có thể làm thay đổi thay nhiều điều, nhiều thứ. Nhưng lòng tri ơn, như người xưa đúc kết, luôn là thứ giá trị bất biến trong dòng đời vạn biến này.